Eksponat miesiąca: Medal „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”

Eksponat miesiąca: Medal „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”

Medal „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”.
Medal ten i tytuł przyznawany jest przez izraelski Instytut Pamięci Męczenników i Bohaterów Holocaustu Jad Waszem w Jerozolimie od 1963 roku. 

Osoby odznaczone  medalem zostały uznane przez ten instytut za ludzi narażających swe życie, ratując Żydów w czasie II wojny światowej, przed niemieckim okupantem. Z uzyskaniem medalu dawniej wiązał się  zaszczyt zasadzenia własnego drzewa w Alei Sprawiedliwych w Jerozolimie. Zwyczaju tego zaniechano z powodu braku miejsca. Obecnie osoba wyróżniona medalem jest obdarzana przywilejem wpisania swego nazwiska na Murze Honorowym Ogrodu Sprawiedliwych Jad Waszem.
Dotychczas wyróżniono tym medalem ponad 25 tysięcy osób, reprezentujących 41 narodowości. Spośród nich najliczniejszą grupę stanowią Polacy, których uhonorowano w liczbie 6532 (stan na 1 stycznia 2015).
Na awersie medalu znajduje się przedstawienie rąk, chwytających się liny ratunkowej w postaci drutu kolczastego. Drut ten wyrasta znikąd, z kolei lina ratunkowa oplata kulę ziemską i służy za uchwyt do jej obracania, jako symboliczne wyrażenie idei o dobrych uczynkach ratujących, które sprawiają że świat się kręci. Dookoła wyobrażenia Ziemi znajduje się inskrypcja w języku hebrajskim:  „Ktokolwiek ratuje jedno życie- ratuje cały świat”. Na górze rewersu znajduje się wizerunek Sali Pamięci Instytutu Jad Waszem, a w jego środku inskrypcja: „ Dowód pamięci narodu żydowskiego”.  Na dole rewersu wygrawerowano inskrypcję po francusku: „Wdzięczny naród żydowski” oraz francuskie tłumaczenie  zdania:  „Ktokolwiek ratuje jedno życie- ratuje cały świat”. Na brzegu medalu znajduje się godło państwowe Izraela i napis: „Państwo Izrael” w języku angielskim i hebrajskim. Wizerunek medalu zaprojektował Nathan Karp. Jako osoba, która wybijała go ze stopu miedzi i niklu wymieniany jest z nazwiska Hecht, a jako grawer Kretschmer. „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” to najwyższe odznaczenie cywilne państwowe w Izraelu przyznawane nie-Żydom.
Odznaczeni  medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” zostali również będzinianie, Honorata i Stanisław Machowie oraz ich córka Wanda Jędryczek, urodzona w 28 września 1922 roku.  Za ten czyn, zostali  uhonorowani medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”
29 czerwca 1995 roku. Osoby te zostały wyróżnione tym medalem spośród kilku mieszkańców Będzina, obok księdza Mieczysława Zawadzkiego i doktora Tadeusza Kosibowicza. Medal który otrzymali Państwo Machowie i ich córka, został podarowany Muzeum Zagłębia w Będzinie i  był eksponowany na wystawie czasowej „Będzin 1943- 2003. Sześćdziesiąta  rocznica zagłady Żydów będzińskich” zorganizowanej w Pałacu Mieroszewskich.

Design Joanna Kobryń © Muzeum Zagłębia w Będzinie

MAPA STRONY